Universiteti “Al-Karaouine” konsiderohet nga libri i rekordeve botërore “Guinness” si universiteti më i vjetër në botë i themeluar në 859 pas vdekjes së Krishtit në Fez të Marokut nga Fatima al-Fihri. I ndjekur nga disa prej universiteteve të tjera më të vjetra si ai i Bolonjës, Oksfordit, Vjenës etj mund të themi me bindje se filozofia e një universiteti nuk ka ndryshuar shumë në gjithë këto mijëra vite pavarësisht rritjes së internetit dhe dijes.
Vlen të përmendim së vetëm pandemia e COVID-19 i shtyu të gjithë profesorët të përdorin më shumë mjete në internet dhe ka sjellë ndryshime të mëtejshme në tregun e punës.
Po sikur të kishte një model të ri universiteti të projektuar nga e para për të ardhmen? Dhe këtu është pyetja më e ashpër: “Nëse arsimi në distancë ja vlen, atëherë cila është vlera e kolegjit?”
Pesë profesorë në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets thonë se kanë disa përgjigje.
Ata kanë publikuar një studim të quajtur “Ide për Dizenjimin e Një Institucioni të Ri Arsimor të Përballueshëm”, ku ata parashtruan një kornizë me në thelb një klasë të re universiteti që do të përfitonte nga tendencat e ndryshme që janë shfaqur në vitet e fundit.
Nuk ka asgjë të re në propozim. Një ide kryesore është t’u jepet studentëve certifikata në fusha të ndryshme ndërsa ata përfundojnë lëndët, dhe më pas të jepet një diplomë pasi të jenë fituar certifikata të mjaftueshme për të përmbushur kërkesat për një bachelor, një ide e njohur si “kredite të grumbullueshme”.
Ajo që është unike, ndoshta, është një model që përqafon materialet arsimore online dhe partneritetin me punëdhënësit, duke insistuar gjithashtu në ruajtjen e mësimdhënies fizikisht. Premisa tjetër kryesore është se ndryshime thelbësore do të vijnë vetëm nëse ndryshojnë stimujt për profesorët.
“Nëse nuk krijoni një strukturë të ndryshme me stimuj të ndryshëm, gjërat nuk do të ndryshojnë,” u shpreh Sanjay Sarma, profesor i MIT( Massachusetts Institute of Technology) që udhëhoqi krijimin e këtij propozimi. “Nëse arsimi i lartë nuk rregullohet, dikush tjetër do ta rregullojë atë dhe dikush tjetër do të marrë drejtimin,” shton ai, duke vënë në dukje se ai “dikush tjetër” ka të ngjarë të jetë subjekte jashtë arsimit të lartë.
Autorët e këtij propozimi thonë se shpresojnë se puna e tyre mund të bëhet një pikënisje për diskutim, më shumë sesa një model i ngurtë. Por dokumenti paraqet një sërë rekomandimesh konkrete për atë që duhet të përfshijë ky lloj i ri universiteti, i cili quhet thjesht “NEI”, ose Institucion i Ri Arsimor, për të plotësuar ato që autorët i shohin si boshllëqe në sistemin aktual.
Punimi u botua nga laboratori i arsimit botëror “Abdul Latif Jameel” në MIT. Financimi për kohën që profesorët vunë në kërkimin dhe shkrimin e punimit gjatë vitit të kaluar u sigurua nga Bruce Rauner, një biznesmen dhe filantrop dhe një ish-guvernator republikan i Illinois.
Një aspekt i pazakontë i modelit NEI është inkurajimi i profesorëve që të miratojnë materiale kursi online të zhvilluara në universitete të tjera. Me fjalë të tjera, një profesor në këtë lloj të ri universiteti mund të caktojë disa video leksionesh nga një profesor MIT si detyrë shtëpie, por më pas profesori vendas do të drejtonte diskutimet e materialit dhe do të shtonte këndvështrimin e tij ose të saj në seancat e klasës personale. Pjesërisht, kjo miraton një model që disa profesorë të MIT-it tashmë përdorin, i quajtur një kurs i vogël privat në internet, ose SPOC – një përshtatje e personalizuar e “Kurseve Massive Online”, ose MOOC-ve, që tërhoqi vëmendjen e gjerë një dekadë më parë.
Diana Henderson, një nga autoret e punimit dhe një profesoreshë letërsie në MIT, thotë se idealja do të ishte që profesorët në këtë lloj të ri universiteti të inkurajohen të shpenzojnë një pjesë të kohës së tyre kërkimore duke përshtatur dhe shtuar video të pasura leksionesh dhe materiale të tjera që profesorët e tjerë e kanë publikuar tashmë në internet.
Henderson thotë se ajo e ka parë të funksionojë mirë një qasje e tillë nga përvoja e saj. Gjatë pandemisë, ajo nxori materialet që bëri për një kurs që dha në MIT në lidhje me shfaqjen e Shekspirit “Tregtari i Venecias”. Menjëherë pas kësaj, një profesor nga Universiteti i Kolorados në Boulder filloi të caktonte disa nga ato materiale për një klasë “Shekspiri në film”.
“Po zgjerohet mënyra se si ne mendojmë për kërkimin,” tha Henderson në një intervistë.
Disa pika të tjera kryesore nga letra e bardhë përfshijnë rekomandime për:
Anoni theksin nga kërkimi në mësimdhënie: Sot, universitetet kërkimore shpërblejnë kërkimin dhe ofrojnë pak nxitje për profesorët që të kalojnë kohë duke përmirësuar lojën e tyre të mësimdhënies. NEI i propozuar do ta ndryshonte atë, duke rekomanduar që 80% e kohës së një profesori të shpenzohet në mësimdhënie dhe 20% në kërkime. Megjithatë, kërkimi do të ishte ende një pjesë kyçe, në krahasim me shumicën e kolegjeve të komunitetit që fokusohen vetëm në mësimdhënie.
Bëni kampusin fizik jo të dëshirueshëm dhe për të mësuar: Kolegjet dhe universitetet kanë qenë në një garë për ndërtimin e kampuseve për të tërhequr sa më shumë studentë. NEI i propozuar do të fokusohej në partneritet me bibliotekat dhe objektet e tjera publike apo private për të zhvilluar një klasë mësimore.
Kthejeni diplomën bachelor në një seri mikrokreditesh: Miliona studentë përfundojnë një kolegj, por nuk mbarojnë kurrë një diplomë. NEI propozoi të sigurohej që edhe studentët që kalojnë vetëm një pjesë të materialit të dalin me diçka për të treguar atë që kanë mësuar.
Inkurajimi i mësimdhënies në ekip: Për të futur artet liberale në kurrikulë, propozimi NEI sugjeron krijimin e ekipeve të anëtarëve të fakultetit nga disiplina të ndryshme. Për shembull, argumenton punimi, një mikrokredit i të mësuarit të makinës mund të përfshijë kurse në matematikë, shkenca kompjuterike, sociologji dhe etikë. Fakulteti i këtyre fushave do të punonte së bashku për të menaxhuar dhe mësuar kurrikulën.
Sigurimi i praktikave me punëdhënësit për kredite: NEI bën thirrje për një përqafim të modelit “co-op” ku kolegjet dhe punëdhënësit punojnë së bashku për të krijuar praktika që përshtaten gjithashtu me kurrikulën. Disa kolegje tashmë e bëjnë këtë, por praktika kërkon përpjekje të konsiderueshme për t’u koordinuar dhe nuk është përhapur gjerësisht në universitetet tradicionale.
